กฎกติกากอล์ฟ ฉบับเข้าใจง่าย

กอล์ฟเป็นกีฬาที่มีการเล่นกันมานานแล้ว แต่เริ่มมีการกำหนดกติกากอล์ฟที่เป็นสากลขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 18 โดยอยู่ภายใต้การดูแลของ 2 องค์กรหลัก คือ Royal and Ancient Golf Club of St Andrews (R&A) และ United States Golf Association (USGA) ซึ่งสององค์กรนี้จะแบ่งหน้าที่ในการดูแลการเล่นกอล์ฟในแต่ละประเทศ สำหรับประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศเม็กซิโก จะกำกับดูแลด้วย USAG ส่วนประเทศอื่นๆ จะอยู่ภายใต้การดูแลของ The R&A โดยประเทศไทยก็อยู่ในการดูแลของ R&A เป็นหลักเช่นกัน

กติกากอล์ฟมีการกำหนดขึ้นเพื่อให้ผู้เล่นมีข้อตกลงในการเล่นร่วมกัน และลดความขัดแย้งที่อาจเกิดขึ้นในสนาม รวมไปถึง ช่วยให้การเล่นมีความยุติธรรมและสนุกสนานมากขึ้น แต่ส่วนใหญ่แล้วกติกากอล์ฟจะเน้นไปที่มารยาทในการแข่งขันของผู้เล่น ซึ่งผู้เข้าแข่งขันจะถูกพิจารณาตั้งแต่การแต่งกาย ไปจนถึงกริยาท่าทางขณะเล่นกอล์ฟ โดยกติกาตีกอล์ฟเบื้องต้นที่ผู้เล่นกอล์ฟควรศึกษาและควรรู้ไว้มีดังนี้

กติกากอล์ฟแบบแมตช์เพลย์

วิธีการเล่นกอล์ฟแบบแมตช์เพลย์เป็นการเล่นกอล์ฟระหว่างฝ่ายหนึ่งกับอีกฝ่ายหนึ่ง มีทั้งแบบเดี่ยวและแบบทีม ตามรอบที่กำหนดไว้ ซึ่งจะแข่งขันกันในแต่ละหลุม เว้นแต่ว่าคณะกรรมการจะมีการกำหนดรูปแบบเป็นอย่างอื่น

• การนับแต้ม

กติกากอล์ฟการนับแต้มแบบแมตช์เพลย์ จะนับแต้มจากจำนวนหลุมที่ชนะ โดยที่ผู้เล่นฝ่ายใดตีลูกลงหลุมด้วยสโตรคที่น้อยกว่าจะถือว่าชนะในหลุมนั้นไป หากฝ่ายใดมีจำนวนหลุมที่ชนะมากกว่าจำนวนหลุมที่เหลือให้เล่น ก็จะถือว่าชนะในเกมนั้น ถ้าแต่ละฝ่ายตีลูกลงหลุมด้วยสโตรคที่เท่ากันจะถือว่า หลุมเสมอ กรรมการจะขยายรอบที่กำหนดไว้ออกไปอีกกี่หลุมก็ได้ เพื่อให้มีผลแพ้ชนะ

• การยอมแพ้

สำหรับการยอมแพ้ ผู้เล่นจะยอมแพ้แมตช์ใดหรือว่าหลุมใดก็ได้ ทั้งก่อนหรือตอนสรุปผลของแมตช์และหลุมนั้นๆ นอกจากนี้ ผู้เล่นอาจยอมให้สโตรคต่อไปกับฝ่ายตรงข้ามในเวลาใดก็ได้ แต่มีเงื่อนไขว่าลูกของฝ่ายตรงข้ามต้องหยุดนิ่ง ให้ถือว่าฝ่ายตรงข้ามเล่นลูกลงหลุมแล้วด้วยสโตรคต่อไป หรือว่าฝ่ายตรงข้ามได้เล่นจบหลุมนั้นไปแล้ว และอาจนำลูกออกไปโดยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ที่สำคัญการยอมแพ้ไม่สามารถปฏิเสธหรือว่ายกเลิกได้

• การอ้างสิทธิ์

การเล่นในแมตช์เพลย์หากผู้เล่นคนใดคนหนึ่งมีข้อสงสัยหรือว่าเกิดการขัดแย้งระหว่างผู้เล่น สามารถทำการอ้างสิทธิ์ได้ แต่หากขณะนั้นไม่มีคณะกรรมการอยู่ในเวลาอันสมควร ผู้เล่นจะต้องเล่นต่อไปโดยไม่ให้เกิดความล่าช้า การอ้างสิทธิ์ไม่ว่าเรื่องใดก็ตาม ผู้เล่นจะต้องทำการอ้างสิทธิ์ก่อนมีผู้เล่นคนใดคนหนึ่งในแมตช์นั้นเล่นบนแท่นตั้งทีของหลุมต่อไป ในกรณีที่หลุมนั้นเป็นหลุมสุดท้าย ผู้เล่นจะต้องอ้างสิทธิ์ก่อนที่ผู้เล่นในแมตช์ทุกคนจะออกจากกรีน

สำหรับกรณีที่พบสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในการอ้างสิทธิ์ หลังจากที่ผู้เล่นทุกคนออกจากรีนไปแล้ว แต่พบก่อนการประกาศผลอย่างเป็นทางการ โดยการอ้างสิทธิ์ดังกล่าวเป็นความเป็นจริง ที่ผู้อ้างสิทธิ์ไม่ได้ทราบมาก่อน และผู้อ้างสิทธิ์ได้รับข้อมูลผิดพลาดจากฝ่ายตรงข้าม จะต้องทำในเวลาที่สมควร ในส่วนของการอ้างสิทธิ์หลังจากประกาศผลของแมตช์อย่างเป็นทางการแล้ว จะไม่ได้รับการพิจารณา นอกจากคณะกรรมการ ได้รับการชี้แจงจนเป็นที่น่าพอใจว่าฝ่ายตรงข้ามได้รู้ว่าตนบอกข้อมูลผิดพลาด

• การปรับโทษ

การปรับโทษสำหรับผู้เล่นที่ละเมิดกฎข้อบังคับในแมตช์เพลย์จะถูกปรับแพ้หลุม ยกเว้นแต่ว่าเกมนั้นจะมีการกำหนดรูปแบบการปรับโทษเป็นอย่างอื่น

กติกากอล์ฟแบบสโตรคเพลย์

การเล่นกอล์ฟแบบสโตรคเพลย์เป็นรูปแบบที่ใช้สำหรับการแข่งขันอย่างเป็นทางการ ซึ่งสามารถออกรอบพร้อมกันได้หลายคนในหนึ่งการแข่งขัน ทั้งนี้ ในหนึ่งการแข่งขันอาจมีหลายรอบ สำหรับผู้ชนะในการเล่นแบบสโตรคเพลย์ คือ ผู้เล่นที่ทำสโตรคได้น้อยที่สุดตลอดรอบการแข่งขัน

การนับแต้ม

กติกากอล์ฟการนับแต้มแบบสโตรคเพลย์ จะนับแต้มจากจำนวนสโตรค หากผู้เล่นคนใดมีจำนวนสโตรคน้อยที่สุดคือผู้ชนะ

การยอมแพ้

สำหรับการแข่งขันแบบสโตรคเพลย์ผู้เล่นไม่สามารถยอมแพ้ได้ จำเป็นที่จะต้องตีลูกให้ลงหลุมในทุกๆ รอบ ถ้าผู้แข่งขันเล่นไม่จบหลุม และไม่ทำการเล่นต่อจนจบก่อนที่ทำการสโตรคบนแท่นตั้งทีของหลุมต่อไป หรือก่อนที่จะออกจากกรีนของหลุมสุดท้ายในรอบที่เล่น ผู้แข่งขันจะถือว่ามีโทษโดนตัดสิทธิ์จากการแข่งขัน

การอ้างสิทธิ์

สำหรับการแข่งขันแบบสโตรคเพลย์หากผู้เล่นเกิดข้อสงสัยในสิทธิ์ของตนเองและจะทำการการอ้างสิทธิ์ สามารถทำได้ 2 อย่าง คือ การปฏิบัติตามขั้นตอนสำหรับผู้แข่งขันและคณะกรรมการกำหนดสกอร์สำหรับหลุม ดังนี้

การปฏิบัติตามขั้นตอนสำหรับผู้แข่งขัน

สำหรับในเกมกอล์ฟแบบสโตรคเพลย์ หากผู้แข่งขันเกิดข้อสงสัยในสิทธิ์ของตนเองหรือเกิดข้อสงสัยใดๆ ผู้แข่งขันอาจเล่นจบหลุมนั้นด้วยสองลูกโดยไม่มีโทษปรับ เพื่อทำตามกฎข้อนี้

เมื่อมีกรณีเช่นนี้เกิดขึ้น ควรแจ้งมาร์คเกอร์ หรือ ผู้ร่วมแข่งขัน ก่อนที่จะกระทำการใดๆ ลงไป แต่ก่อนจะส่งคืนสกอร์การ์ด ผู้แข่งขันจะต้องรายงานเหตุการณ์ต่อคณะกรรมการ หากไม่ทำตาม ผู้แข่งขันมีโทษถูกตัดสิทธิ์จากการแข่งขัน

• คณะกรรมการกำหนดสกอร์สำหรับหลุม

เมื่อผู้เข้าแข่งขันทำตามกฎข้อนี้ คณะกรรมการจะกำหนดคะแนนของผู้แข่งดังนี้

• หากผู้แข่งขันเลือกวิธีนี้ไว้ล่วงหน้าแล้ว จะต้องนับแต้มของลูกที่เลือกเป็นแต้มจริงของหลุมนั้น
• หากผู้เข้าแข่งขันไม่แจ้งไว้ล่วงหน้าว่าจะนับลูกใด ให้นับแต้มของลูกเดิม ถ้าลูกเดิมไม่ใช่หนึ่งในสองลูกที่กำลังใช้เล่น ลูกแรกที่นำมาใช้เล่นจะต้องนับเป็นแต้มของหลุมนั้น
• ถ้ากฎข้อบังคับไม่ให้นำมาใช้กับทั้งสองลูก ให้นับสกอร์ของลูกเดิม ยกเว้นผู้เข้าแข่งขันละเมิดกฎด้วยการเล่นลูกเดิมจากที่ผิด ให้นับสกอร์ของอีกลูก หากละเมิดอย่างร้ายแรงกับทั้งสองลูก ผู้เข้าแข่งขันมีโทษตัดสิทธิ์จากการแข่งขัน

การปรับโทษ

การเล่นแบบสโตรคเพลย์หากผู้เล่นละเมิดกฎข้อบังคับจะต้องถูกปรับโทษ โดยการปรับสองสโตรค ยกเว้นแต่ว่าในการแข่งขันมีการกำหนดการปรับโทษเป็นอย่างอื่น

กติกากอล์ฟอื่นๆ

นอกจากการกติกานับแต้มและกติกาการเล่นกอล์ฟทั้งสองแบบที่ได้อธิบายไปแล้วข้างต้น กอล์ฟยังมีกติกาอื่นๆ อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องไม้กอล์ฟ ลูกกอล์ฟ การแต่งกาย หรือกติกากอล์ฟตกน้ำ ว่าควรทำเช่นไรเมื่อเจออุปสรรคน้ำ อีกด้วย

ไม้กอล์ฟ

ไม้กอล์ฟเป็นอุปกรณ์ที่ออกแบบมาสำหรับการตีลูกกอล์ฟ โดยทั่วไปแล้วจะมี 3 แบบ ได้แก่ หัวไม้ เหล็ก และพัตเตอร์ ไม้กอล์ฟต้องประกอบด้วยก้านไม้และหัวไม้ ที่สำคัญทุกส่วนของไม้กอล์ฟจะต้องติดเป็นอันเดียวกันอย่างมั่นคง ไม่ติดสิ่งอื่นใดภายนอก ยกเว้นแต่ว่าสิ่งที่ติดไม่มีผลกับการทำงานของไม้ โดยความยาวของไม้กอล์ฟทั้งหมดต้องไม่น้อยกว่า 18 นิ้ว และไม่ยาวเกิน 48 นิ้ว ยกเว้นพัตเตอร์ นอกจากนี้ ไม้กอล์ฟยังมีข้อกำหนดอื่นๆ อีกมากมาย เช่น ในถุงกอล์ฟสามารถมีไม้ได้ไม่เกิน 14 ไม้ แนวของไม้กอล์ฟ คุณสมบัติของก้านไม้ กริพ หัวไม้ และองศาหน้าไม้ เป็นต้น

ลูกกอล์ฟ

ลูกกอล์ฟที่ใช้สำหรับการเล่นจะต้องได้มาตรฐานตรงตามข้อกำหนดที่ R&A ออกไว้ ซึ่งสามารถตรวจสอบรายการลูกกอล์ฟได้ในเว็บไซต์ของ R&D ที่สำคัญลูกกอล์ฟจะต้องไม่ผลิตหรือดัดแปลงให้แตกต่างไปจากรูปทรงกลม น้ำหนักของลูกกอล์ฟต้องไม่มากกว่า 45.93 กรัม ต้องมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่น้อยกว่า 42.67 นิ้ว นอกจากนี้ เมื่อทดสอบระยะที่ลูกตกลงพื้น (Carry) และการกลิ้งของลูก (Roll) แล้วต้องมีระยะไม่เกินกว่าที่กำหนดไว้

ถุงมือ

การเล่นกอล์ฟสามารถสวมถุงมือเพื่อช่วยในการจับไม้ได้ แต่ถุงมือจะต้องเรียบและมีความหนาไม่เกิน 0.025 นิ้ว อาจเสริมวัสดุป้องกันการสึก เช่น วัสดุดูดความชื้น สายรัดกันถุงมือลื่นได้ แต่วัสดุเสริมถุงมือจะต้องไม่ช่วยให้ผู้เล่นทำสโตรคหรือช่วยในการเล่นของผู้เล่น

รองเท้า

การเลือกรองเท้าสำหรับกอล์ฟจะต้องเลือกที่ช่วยให้ยืนได้อย่างมั่นคง บางการแข่งขันรองเท้าอาจมีลักษณะพิเศษอื่นๆ ได้ เช่น มีตะปูที่พื้น แต่รองเท้าจะต้องไม่ออกแบบมาเพื่อส่งเสริมในการสโตรคของผู้เล่น

เสื้อผ้า

เสื้อผ้าสำหรับผู้เล่นกอล์ฟจะต้องมีความสุภาพ แต่จะต้องไม่ออกแบบมาเพื่อช่วยผู้เล่นในการวางแนวเล็งหรือช่วยผู้เล่นในการทำสโตรค

• ผู้ชาย

ผู้เล่นชายจะต้องสวมกางเกงที่เหมาะสม เสื้อยืดมีปกและมีแขน หรือเสื้อยืดคอกลมสำหรับตีกอล์ฟแบบแห้งเร็ว และต้องเก็บปลายเสื้อไว้ในกางเกง สำหรับเสื้อผ้าที่ห้ามใส่คือ

• เสื้อยืดไม่มีปก
• เสื้อเชิ้ตแขนสั้น หรือ แขนยาวแบบติดกระดุมทุกเม็ด
• เสื้อเชิ้ตมีปกติดกระดุมด้านหน้า
• ยีนส์
• ชุดเดินชายหาด หรือชุดว่ายน้ำ
• ชุดกีฬา (รวมทั้งเสื้อฟุตบอล)

• ผู้หญิง

 ผู้เล่นผู้หญิงต้องสวมเสื้อสำหรับเล่นกอล์ฟสำหรับผู้หญิง กางเกงขายาว กางเกงขาสั้นหรือกระโปรงที่ออกแบบมาสำหรับการเล่นกอล์ฟ และไม่อนุญาตให้ใส่เสื้อผ้าดังต่อไปนี้

• เสื้อเชิ้ตมีปกติดกระดุมด้านหน้า
• ยีนส์
• ชุดเดินชายหาด หรือ ชุดว่ายน้ำ
• ชุดกีฬา

แคดดี้

ผู้เล่นกำหนดให้มีแคดดี้ได้หนึ่งคนในแต่ละครั้งเท่านั้น แต่บางกรณีคณะกรรมการก็ห้ามหรือจำกัดผู้เล่นในการเลือกแคดดี้ เช่น แคคดี้ห้ามเป็นญาติ ผู้ปกครอง หรือนักกอล์ฟมืออาชีพ เป็นต้น

การหยุดพักและการเล่นต่อ

 การเล่นกอล์ฟผู้เล่นต้องไม่หยุดการเล่น ยกเว้นแต่ว่า

• คณะกรรมการให้หยุดเล่นได้ชั่วคราว
• ผู้เล่นเชื่อว่ามีอันตรายจากฟ้าผ่า
• ผู้เล่นกำลังรอคำตัดสินจากคณะกรรมการ
• มีเหตุสมควรอื่นๆ เช่น เจ็บป่วยฉับพลัน สภาพอากาศเลวร้าย เป็นต้น

หากผู้เล่นหยุดเล่นโดยไม่ได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการ ผู้เล่นจะต้องติดต่อรายงานต่อคณะกรรมการโดยเร็วที่สุด หากคณะกรรมการพิจารณาแล้วเห็นว่าเหตุผลเป็นที่น่าพอใจ จะไม่มีโทษปรับ แต่หากเป็นเหตุที่ไม่สมควรผู้เล่นจะมีโทษตัดสิทธิ์จากการแข่งขัน

เมื่อคณะกรรมการให้มีการหยุดเล่นชั่วคราว จะกลับเข้ามาเล่นต่อได้ก็ต่อเมื่อมีคำสั่งจากคณะกรรมการ โดยผู้เล่นต้องกลับเข้าไปเล่นตรงจุดที่หยุดเล่น แม้จะกลับเข้าไปเล่นในวันถัดไปก็ตาม โดยจะต้องปฏิบัติดังนี้

• วางลูกเดิม หรือ วางลูกมาแทนที่จุดเดิมที่หยิบลูกมา
• มาร์กตำแหน่งลูกก่อนหยิบลูกขึ้น
• หากมาร์กลูกเคลื่อนที่ไปขณะหยุดการเล่น ต้องนำลูกหรือมาร์กไปวางที่จุดเดิมที่ทำให้เคลื่อนที่ไป

การตั้งแท่นที

ทีตั้งลูกหรือแท่นที เป็นอุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อใช้ตั้งลูกให้อยู่สูงจากพื้น ไม่ออกแบบหรือผลิตมาเพื่อชี้เส้นทางเล่น ไม่มีผลต่อการเคลื่อนที่ของลูก และไม่ช่วยเหลือในการเล่นใดๆ ที่สำคัญจะต้องมีความยาวไม่เกิน 4 นิ้ว

เครื่องมือวัดระยะ

ระหว่างรอบที่กำหนดไม่มีการอนุญาตให้ใช้เครื่องมือประดิษฐ์วัดระยะ ยกเว้นคณะกรรมการระบุในกฎสนามให้ใช้ได้ โดยใช้สำหรับประมาณหรือวัดแนวลาดเท วัดความเร็วหรือทิศทางลม ซึ่งเครื่องมือที่สามารถใช้วัดมีหลายชนิด เช่น สมาร์ทโฟน พีดีเอ เป็นต้น

ลูกตกในเขตที่เป็นอุปสรรคน้ำ

อุปสรรคน้ำ หมายถึง พื้นที่ที่เป็นน้ำไม่ว่าจะเป็นทะเล ทะเลสาบ บ่อน้ำ แม่น้ำ ร่องน้ำ รางระบายน้ำ หรือเส้นทางน้ำไหล เป็นต้น หากลูกตกไปอยู่ในอุปสรรคน้ำจะมีกติกากอล์ฟตกน้ำให้เลือก 4 แบบ คือ

1. กลับตีใหม่ที่จุดเดิมอีกครั้ง
2. ดรอปลูกกอล์ฟใน 2 ช่วงไม้กอล์ฟจากจุดที่ลูกหยุดนิ่งอยู่
3. ดรอปลูกกอล์ฟในจุดที่เป็นแนวเส้นตรงหลังจุดที่หยุดนิ่งอยู่
4. เลือกเล่นจากจุดที่ลูกตกอยู่ในเขตอุปสรรคน้ำ โดยไม่โดนพื้นหรือแตะผิวน้ำ

หากเลือกทางเลือกที่ 1 2 และ 3 ผู้เล่นจะต้องเสียการปรับแต้ม 1 สโตรค

มารยาทของผู้เล่น

นอกจากกติกากอล์ฟแล้ว การเล่นกอล์ฟยังมีมารยาทที่ผู้เล่นจะต้องปฏิบัติตาม ดังนี้

• ไม่เคลื่อนไหว พูดคุย ยืนใกล้ชิดด้านหลังของผู้เล่นท่านอื่นขณะที่กำลังตีลูก
• ไม่ตีลูกในขณะที่กลุ่มหน้าเดินยังไม่พ้นระยะตีของเรา
• เล่นโดยไม่ชักช้า
• เมื่อผู้เล่นในกลุ่มพัตต์เสร็จแล้ว ให้รีบลงจากกรีนพัตต์ทันที
• กลบรอย DIVOT จากการตีเหล็ก เกลี่ยรอยเท้าและรอยไม้ในบ่อทรายทุกครั้ง
• ไม่เหยียบเส้นทางพัตต์ของผู้อื่น ไม่โยน หรือปล่อยไม้กอล์ฟลงบนกรีน
• รักษาสนามให้มีสภาพน่าใช้งานเสมอ

ไม่ว่ากีฬาอะไรก็ต้องมีกฎและกติกาในการเล่น เพื่อเป็นแนวทางให้นักกีฬามีกรอบในการเล่นไปในทิศทางเดียวกัน ป้องกันความขัดแย้งที่จะเกิดขึ้นในสนาม และช่วยให้การเล่นมีมาตรฐานเป็นไปตามหลักสากล ซึ่งกติกากอล์ฟตั้งขึ้นมาเพื่อให้ทุกคนเล่นร่วมกันอย่างมีมารยาทและสนุกสนานไปกับเกม อย่างน้อยผู้ที่เล่นกอล์ฟจำเป็นที่จะต้องรู้กติกากอล์ฟเบื้องต้นเพื่อที่จะได้เล่นกับผู้อื่นได้อย่างปลอดภัยและมีมารยาทในการเล่น ที่สำคัญจะต้องรู้กติกอล์ฟการนับแต้มระหว่างการแข่งขัน เพื่อที่จะได้นับคะแนนของตัวเองได้อย่างแม่นยำ ไม่เกิดความผิดพลาด นอกจากนี้ จะได้วางแผนในการเล่นได้ว่าควรต้องทำแต้มอีกเท่าไหร่จึงจะชนะอีกฝ่ายได้ นอกจากนี้ ยังมีกติกาอื่นๆ อีกมากมายที่ควรศึกษาไม่ว่าจะเป็น กติกากอล์ฟตกน้ำ การตั้งแท่นที หรือการใช้เครื่องมือวัดระยะ เป็นต้น 

โดยใครที่อยากลองเริ่มเล่นกอล์ฟก็ถือว่าเป็นโอกาสอันดี เพราะในประเทศไทยเองถือว่ามีทำเลที่ตั้งเหมาะแก่การสร้างสนามกอล์ฟเป็นอย่างมาก ทำให้ธุรกิจสนามภายในประเทศนั้นเติบโตอย่างต่อเนื่อง ทั้งยังได้สนามที่มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนที่ไหน ทำให้เป็นที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวมากมายทั่วโลก ทั้งยังสร้างนักกีฬามีชื่อมามากมาย สำหรับผู้ที่อยากสัมผัสความสนุกของกีฬากอล์ฟก็อย่าพลาด ลองจองสนามกอล์ฟแล้วเริ่มเกมแรกของคุณได้เลย